Wat zit er eigenlijk in wijn?

Op de verpakkingen van álle voedingsmiddelen is te lezen wat erin zit  Alleen niet op het etiket van wijn. Is het echt alleen maar gefermenteerd druivensap of misschien toch iets meer dan dat? Sinds december 2023 is er een Europese wet die ervoor zorgt dat we dit eindelijk op het etiket kunnen checken.
Tekst: Petri Houweling | Beeld: Shutterstock

Het boek The New French Wine staat deze editie in het zonnetje (check hier even de winactie). Daarin staat een mooi stuk historie beschreven over het hoe en waarom men ooit wetten en regels heeft bedacht als het gaat om wijn. Want deze bepalen onder andere welke druif of welke blend van druiven er in welke wijn zit. Dat is al zo sinds eind 1800. De reden dat de wetten er kwamen, was dat er met deze drank enorm gesjoemeld werd. Er moest vooral geld mee verdiend worden. Destijds werd wijn ook verkocht op basis van zijn herkomst. Maar er was geen enkele garantie dat wat er op het etiket stond, ook overeenkwam met de realiteit.

De historie achter de wijnwet

Handelshuizen hadden zo hun eigen recepten om het soort wijn te maken die makkelijk te verkopen was. Dat werd vooral heel duidelijk tijdens de Phylloxera-ramp (zie kader) Want ondanks het feit dat de productie zo goed als stillag, bleef de wijnkraan openstaan. De wijn bleek, met wat gewenste smaakaanpassingen, afkomstig te zijn uit gebieden die nog niet getroffen waren zoals Algerije. Een wet uit 1889 bepaalde dat wijn gemaakt moest zijn van verse druiven, maar over de herkomst geen woord. In het jaar 1907 kwam er een aanpassing die boeren onder andere verplichtte om de opbrengst van hun land door te geven. Zo kon men niet meer verkopen dan men produceerde.

Richtlijnen

Over de herkomst sprak men pas echt serieus in 1908 onder invloed van Joseph Capus, een Franse landbouwkundige en pionier van het begrip terroir. Hij verklaarde dat middelmatige druiven of middelmatige bodems wijn produceerden die weliswaar een gegarandeerd herkomst had, maar ook net zo middelmatig van kwaliteit was. Deze kritiek werd ter harte genomen en sinds 1919 is de AOP (Appellation d’Origine Protégée) een feit. Hierin is bepaald dat wijnen afkomstig uit een bepaalde regio gemaakt moeten zijn van voorgeschreven druivenrassen. Hierbij is gekeken naar de eigenschappen van die rassen en waar deze het beste tot hun recht komen. Verder moet er voldaan worden aan wettelijk bepaalde productievoorwaarden. Bijvoorbeeld dat er een maximaal aantal hectoliter per hectare geproduceerd wordt, en of er wel of niet geïrrigeerd mag worden. Ook zijn er richtlijnen voor de vinificatie, en ga zo maar door. Dit alles wordt streng gecontroleerd. Pas als voldaan is aan deze eisen, mag men de AOP-classificatie op het etiket vermelden.

Wijn was vroeger een
prima product om
enorm mee te sjoemelen

Rond het jaar 1890 verwoestte de druifluis bijna alle wijngaarden van Europa. De wijnstokken stierven af en pas na jaren van onderzoek kwam men erachter dat de Phylloxera vastatrix, oftewel de druifluis, hiervoor verantwoordelijk was. Deze luis maakt kleine wondjes in de wortels, waardoor deze sap verliezen en geen water en mineralen meer kunnen opnemen. Via de wondjes dringen schimmels en andere infectieziekten binnen en sterft de plant. De druifluis bleek meegevoerd op Amerikaanse wijnstokken naar Engeland. Na meer dan 20 jaar onderzoek en 2,5 miljoen hectare aan verwoeste wijngaarden vond men de oplossing door Amerikaanse wortelstokken te enten op Europese druivenrassen. Dit gebeurt tot op de dag van vandaag.

Verder lezen? Dat kan in WINELIFE Magazine editie 89. Deze bestel je hier. 

Wil jij geen enkele editie missen? Abonneer je dan nu op WINELIFE Magazine!

Wil je op de hoogte blijven van de leukste artikelen? Volg WINELIFE magazine op Instagram, Facebook en meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief.