Port versus Madeira

Port versus Madeira

Welk land maakt de twee allermooiste versterkte wijnen ever? Juist, Portugal! We hebben het natuurlijk over madeira en port. Maar wat is het verschil en wat zijn de overeenkomsten tussen de twee? En wat staat er eigenlijk op het etiket? Want dat is vaak niet helemaal duidelijk.
Tekst: Chateau Petri | Beeld: Unsplash

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN PORT EN MADEIRA?

Het is eigenlijk heel makkelijk: port en madeira zijn allebei versterkte wijnen die fantastisch in balans zijn met hun zuren en suikers. Ook worden ze al honderden jaren gemaakt door familiebedrijven die stevig vasthouden aan hun eigen huisstijl. Voor de rest zijn ze totaal verschillend qua druivenrassen, bodem en vinificatie, en komen ze respectievelijk van het vasteland en van een eiland.

MADEIRA MY DEAR?

WINELIFE ging op pad naar het gelijknamige bergeiland. Het staat bekend om de productie van bananen en suikerriet, maar wijnbouw is er het belangrijkst. De twee grootste aanbouwgebieden zijn in het zuiden Estreito de Câmara de Lobos en São Vicente in het noorden. Verder vind je overal aan de kust wijngaarden. In totaal zijn er (samen met buureiland Porto Santo) 408 hectare begroeid met twintig druivenrassen, ander andere de druiven tinta negra (80 procent van de aanplant) malvasia, verdelho, boal, sercial en terrantez.

Elk druivenras heeft zijn eigen voorkeur als het gaat om hoe hoog de beste aanplant is. Malvasia gedijt bijvoorbeeld het best tot maximaal 300 meter hoogte. De bovengrens qua aanplant is 900 meter boven zeeniveau. Alle druiven worden met de hand geplukt. Dit kan niet anders omdat de druiven groeien op steile berghellingen waarin terrassen zijn uitgehakt. De hellingshoek van ongeveer 16 tot 25 graden maakt het onmogelijk om met machines te werken.

COOL-CLIMATE MADEIRA

De druiven groeien aan zogenaamde latada’s, pergola’s op 1,5 meter hoogte. De vindima (= oogst) begint in augustus met de malvasia, en eindigt met de terrantez rond half oktober. Alle wijnen (droog en versterkt) hebben een hoge zuurgraad. Die wordt vooral veroorzaakt door het klimaat, want het is er het hele jaar redelijk koel. Niet raar als je bedenkt dat het eiland midden in de Atlantische Oceaan ligt. Ook is er weinig verschil tussen de dag- en nachttemperatuur. Als je daar ook nog de invloed van de bergen en de vulkanische, minerale bodem aan toevoegt, is frisheid in de wijnen een logisch gevolg.

PORT VERSUS MADEIRA

Port, die andere versterkte wijn afkomstig uit Portugal, is veel bekender dan madeira. Hij wordt gemaakt in de Douro-vallei in het noorden van het land. Hier zorgt de combinatie van de schistbodem en het warme, droge klimaat van deze regio voor krachtige, geconcentreerde druiven. Port is altijd een blend van twee of meer druivenrassen, bijvoorbeeld van de touriga nacional, tinta roriz (= tempranillo), tinta barroca, tinto cão en de touriga franca. Dit zijn de bekendste, maar er zijn er veel meer toegestaan. Heb je bijvoorbeeld ooit gehoord van de sousão? Na de oogst wordt de wijn tijdens het gistingsproces versterkt met aguardente (druivenbrandewijn) tot het alcoholpercentage rond de 19-21% ligt. Hierdoor stopt de gisting en blijven er restsuikers in de wijn. Vandaar zijn zoete smaak. Dit proces is bij madeira hetzelfde.

HET VERSCHIL ZIT IN DE RIJPING.

Een van de grote verschillen tussen port en madeira is de temperatuur tijdens de rijping. Bij port gebeurt dit in koele donkere kelders, terwijl madeira warmte nodig heeft om zijn unieke smaak te krijgen. De beste kwaliteit madeira krijg je als deze gemaakt wordt volgens de Canteiro-methode. De vaten wijn worden op zolders opgeslagen, waar de temperatuur gemiddeld 30 graden is. De nieuwe wijn komt op de warmste plaats, dus boven op de rij vaten aan de meest zuidelijke kant van de locatie. Naarmate de rijping vordert – dit is een proces van jaren – verschuiven de vaten naar de bodem aan de koelere noordkant. Voor de commerciëlere producenten duurt dit proces te lang. Zij gebruiken een snellere methode, die minimaal 3 maanden tot 1 jaar duurt. Dan rijpt de wijn in de estufagem, grote rvs- of betonnen tanks die men verhit tot maximaal 50 graden. Dit, en het feit dat de vaten niet helemaal gevuld worden, geeft de unieke, geoxideerde smaak aan madeira.

VERSCHILLENDE SOORTEN MADEIRA

Lees gratis verder

Wil je dit artikel gratis verder lezen? Vul je e-mailadres in of log in met Google en lees direct verder.

nl_NLNederlands