Bregje van Weezel (47) woont samen met haar gezin in Kaapstad, Zuid-Afrika. Zij schrijft over haar belevenissen in het kleurrijke maar ook complexe land. In deze column deelt zij haar enthousiasme en kennis over de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Haar verhalen zijn niet te droog of te zwaar en deze column is geheel op haar (wijn-)lijf geschreven. Mocht je meer willen lezen over alles wat zij leuk vindt in Zuid-Afrika, dan kun je Bregje volgen op Instragram @vin_ik_leuk
Zuid-Afrika behoorde tot de nieuwe wijnwereld. Je leest het goed, behoorde. Want sinds dit jaar heeft de overkoepelende organisaties van sommeliers, of wel “the Court of Master Sommeliers,” afscheid genomen van de kwalificatie oude én nieuwe wijnwereld. Voor Zuid-Afrika, een land met een van de oudste bodems ter wereld, goed nieuws.
Oud en nieuw
Voorheen werd de wondere wijnwereld simpelweg in tweeën gesplitst. Noord was oud, zuid was nieuw. Daarbij kreeg je automatisch etiket nieuw, wanneer je niet rond 1200 al met wijnstokken in de weer was. En ja, Zuid-Afrika ligt op het zuidelijke halfrond én Jan van Riebeeck plantte inderdaad pas in 1655 in de tuinen van de VOC in Kaapstad de eerste wijnranken. Dus zogenaamd nieuw. Gelukkig zijn we daar nu vanaf. We deden Zuid-Afrika’s kunnen én perfecte locatie daarmee flink te kort en we gingen daarbij ook nog eens geheel voorbij aan haar interessante wijngeschiedenis. Ik neem je even zo’n dikke driehonderd jaar mee terug in de tijd.
Het beste medicijn
Het begon allemaal met “onze” Simon van der Stel, de eerste gouverneur van de Kaap. Een van de belangrijkste grondleggers van de Zuid-Afrikaanse wijnbouw. Hij zorgden voor de eerste wijngaarden in Constantia en niet voor niets is zijn nederzetting Stellenbosch naar hem vernoemd. Wordt trouwens ook wel de Eikenstad genoemd. Die eiken zijn daar destijds geplant, niet enkel voor de broodnodige schaduw, maar ook om wijnvaten van te maken. Maar door het ontbreken van enige vorm van vorst bleek het Zuid-Afrikaanse eikenhout helemaal niet sterk genoeg en door de snelle groei waren de vaten ook nog eens poreus. Niet echt handig voor een wijnvat en dat is een understatement. Gelukkig had Simon met zijn wijn meer succes. Hij maakte de zoete “vin de Constance” wereldberoemd. Russische keizers en Franse koningen dronken het. Jane Austen noemt het in haar boek “Sense and Sensibility” het beste medicijn voor een gebroken hart. Ook Napoleon was fan, hij dronk tijdens zijn ballingschap een fles “Grand Constance” per dag. De industrie bloeide. De wijnkennis, die de Franse Hugenoten meebrachten kwam op het juiste moment en in de 19e eeuw zorgden de Engelsen voor een stevige afname. Op dat vlak is er weinig veranderd. Tot dat die Engelsen weer verdwenen en het land geteisterd werd door een allesverwoestende plaag van druifluis én een Boerenoorlog.
Wine of origin
Pas in de 20ste eeuw kwam er weer een beetje schot in de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. De nieuwe druif pinotage gaf een frisse impuls en in 1971 ontstaat naar Frans model de eerste wijnroute in Stellenbosch. In eerste instantie zaten de plaatselijke slijterijen daar absoluut niet op te wachten, zij vreesden voor hun omzet. Terwijl het doel van de oprichters van de wijnroute juist was om door meer inzicht in de wijnindustrie te geven, meer waardering te krijgen. Dat gebeurde én dat gelijktijdig het label “wine of origin” ingevoerd werd kwam de industrie alleen maar ten goede. Dit kwaliteitslabel in stickervorm, is nu nog te vinden op de hals van elke gecontroleerde Zuid-Afrikaanse fles. Dan weet je dat de wijn ook (ongeveer helemaal) uit het genoemde oogstjaar komt en geen chemische toevoegingen bevat. Na de afschaffing van de Apartheid kwam de echt grote markt en tot op de dag van vandaag groeit de Zuid-Afrikaanse wijnindustrie. Dat wijnmaken niet meer alleen voor blanke mensen is, en wijndrinken nu ook echt voor iedereen is, is een positieve ontwikkeling. Of wel, nieuwe ontwikkelingen in een hele nieuwe wijnwereld.
Meer columns van Bregje lees je hier.
Wil jij geen enkele editie missen? Abonneer je dan nu op WINELIFE Magazine!
Wil je op de hoogte blijven van de leukste artikelen? Volg WINELIFE magazine op Instagram, Facebook en meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief.