EIKENHOUT

Wijn heeft een paar liefdes en de oeroude eik is, zo kun je wel stellen, haar grootste liefde. Zonder het innige contact tussen wijn en eik zouden veel van ’s werelds bekendste wijnen nog geen schim zijn van hoe we ze vandaag de dag kennen.

Iedereen heeft er wel eens van gehoord. Wijn kan op eikenhouten vaten rijpen en dit levert smaken op die wijnliefhebbers hoog hebben zitten. Met name bij rode wijnen is deze praktijk heel gewoon, maar ook veel grote witte wijnen hebben baat bij rijping op eiken vaten. Aroma’s als vanille, toast, koffie en gedroogde kruiden komen zelden van de druif of van de vergisting. Ze zijn rechtstreeks afkomstig van houten vaten. In de praktijk komt dit hout bijna altijd van de eikenboom. Maar je hebt eikenhout en eikenhout. Verschillende soorten eiken geven duidelijke verschillen in de wijnen. Veruit het bekendste voorbeeld is het verschil tussen Amerikaans eiken en Frans eiken – waarbij de eerste heel herkenbaar was in de klassieke rioja’s en de tweede in de grote wijnen van Bordeaux.

Ontdekking van formaat
Dat houtgebruik vandaag de dag zo gewoon is in wijnland heeft alles te maken met het feit dat hout lange tijd de beste manier was om wijn te vervoeren. De oude Grieken en Romeinen verscheepten hun wijn per amfora, maar dat was verre van ideaal. Om de wijn tegen oxidatie te beschermen, werden de amfora’s aan de binnenzijde ingesmeerd met wasachtige stofjes en afgesloten met in was gedrenkte doeken of met een laagje olijfolie. Dat gaf uiteraard smaken af en het bleef gehannes. Ook waren de aardewerken amfora’s nogal breekbaar en lastig staand te vervoeren. Verre van ideaal dus. Waarschijnlijk waren het Keltische stammen die ten tijde van de Romeinen als eerste op grote schaal houten vaten gingen gebruiken. Romeinen namen deze innovatie snel over en al gauw bleek dat het vat een ontdekking van formaat was. Niet alleen kon je er drank in vervoeren, maar ook andere bederfelijke etenswaar, kruit en goud. Je kunt het zo gek niet bedenken of het werd in houten vaten vervoerd. De komende tweeduizend jaar zou het ambacht van kuiper (de vatenmaker) dan ook een belangrijke beroepsgroep vormen.

Wil jij geen enkele editie missen? Abonneer je dan nu op Winelife magazine!